Maart 1944 Deel 2

Donderdag 14 maart 2019


Broer Jan
Tussen de soep en de piepers door vertelt broer Jan terloops dat ie gisteren een goede vangst heeft gedaan. Alle ogen zijn meteen op hem gericht.
“Ik was bij de vijver van Piet Maas. Want ik dacht, ondanks de bewolking, dat ik een paar dagen terug iets boven in de lucht had zien hangen. Jullie snappen mij wel.” Hij knipoogt daarbij naar broer Martien.
“En, lag er wat? Heb je weer een buit?” Martien lacht. “Jij hebt er wel oog voor hè!”

Grote vondst
Terwijl moeder en zus Marie het eten op tafel zetten gaat Jan verder.
“Klopt. Net wat ik dacht, het was een Engelse parachutist. Blijkbaar had ie haast, want hij heeft alles achtergelaten. Z’n parachute, maar ook al zijn blikjes met eten. Hij dacht zeker dat er Duitsers in de buurt waren en wilde ie snel weg wezen. Maar dat zal wel niet, want dan was er niks blijven liggen.”

“En nou?” Betsy valt Jan in de rede, want bij het woord parachute gaan bij haar alle bellen rinkelen. “Wat heb je ermee gedaan?”
Jan blij met alle aandacht, vertelt op een spannende toon verder.
“Ik kon er natuurlijk niet meteen op af, dat snappen jullie wel. Maar gisteren heb ik met tussenpozen elke keer wat opgehaald. Eerst langs het weiland op, zogenaamd het gaas controlerend. Toen ik niemand zag kon ik doorlopen naar de vijver. En zo heb ik alles ook mee naar hier toe gebracht. Voorlopig zit alles verstopt in de houtmijten, bij ons achter de boerderij.”

Geen tijd…
“Opscheppen, anders wordt het koud.” Moeder spoort haar kinderen aan maar die vinden dat wat Jan te vertellen heeft op dit moment veel interessanter.
Ze geeft het op en gaat zitten. “Dan moeten jullie het zelf maar weten, het wordt zo wel koud.” Ze schept haar bord vol om hierna zich ook in het gesprek te mengen.
“Die blikjes zijn voor Marie en mij Jan, kijken we zondag wat er in zit. Vorige keer was het allemaal erg lekker.”

Creatief
Betsy’s interesse liggen ergens anders. “Welke kleur heeft de parachute Jan? Mag ik hem weer? Ik wil er jurken van maken. Ik kreeg pas op een werkadres een mooi patroon in handen.”
Slim als ze is kijkt ze moeder aan. “Wat denk je moeder? Iets voor ons Corry, zij wil heel graag een nieuwe jurk voor Pasen.”
“Goed idee Betsy. En allemaal eten nou, anders haal ik zo de pannen van tafel.”

Jan kan nu geen nee meer zeggen. Met wat geroezemoes schept iedereen nu de borden vol en even later klinkt er alleen nog het tikkend geluid van de vorken op de borden. Na het eten stelt Marie, terwijl ze de afwas wegwerken, voor dat zij het ijzersterke garen van de parachute verzameld.
Voor het naar bed gaan vraagt moeder aan Jan waar de parachutisten ondergedoken zitten. “Als ik een mand vul met eten zorg jij wel dat het daar terecht komt. Zie, van het spek dat hier in de schouw hangt kan ik best een stuk missen.” Voor wat hoort wat tenslotte. 

Met de goede patronen…
Betsy heeft de afgelopen jaren van de zowel witte als lichtblauwe parachutes die Jan heeft binnengehaald al diverse soorten kleding gemaakt. Van ondergoed, hemdjes en onderjurken tot bruidsjurken. Van de lichtblauwe naait ze enkel blouses en jurken.

Gezellig
Zaterdags is het poetsdag, wie op dat moment thuis is weet wat er van hem/haar wordt verwacht. Betsy hoeft echter nooit te poetsen, voor haar wacht een stapel verstelwerk, van eigen familie. En soms mag ze iets nieuws naaien. Haar handnaaimachine krijgt dan een prominente plek op de keukentafel. Met iedereen om haar heen aan het werk én met de zoete inval op zaterdagmorgen hoort ze alle laatste nieuwtjes en zingt ze samen met haar zussen mee als die een lied inzetten. Afijn, ze zit op de gezelligste plek van het hele huis, je hoort Betsy echt niet klagen.

Bidden, breien en haken
Zondags hoeft Betsy, buiten de Hoogmis en het Lof om, niet de deur uit. Door de oorlog liggen helaas alle leuke activiteiten op zondagmorgen stil. Geen KJM, geen korfballen en ook geen zingen bij de Grot van Maria bij de nonnen. Daarvoor in de plaats zit ze nu met haar zussen met handwerk om de tafel. Dina kan als beste haken. Van het parachutegaren, bestaande uit 7 draden die door de zussen Marie – Dora en Annie eerst uit elkaar zijn gedraaid, haakt Dina o.a. randjes aan borstrokken en gebreide pannenlappen. Die laatsten krijgen van Betsy, naast het randje ook een gehaakt roosje erop geborduurd. Zo hangen op het einde van de dag uiteindelijk een hele serie achter de grote kachelpijp van het fornuis. Indien nodig dienen ze als ruilmateriaal. Moeder is daar heel handig in.

Rikie
In deze maand, en wel op 15 maart 1944, gebeurt er nog iets heel speciaals, de geboorte van het eerste kleinkind in huize van der Heijden, Rikie. Dochtertje van haar één na oudste broer, Joep. Door deze familieuitbreiding heeft iedereen er ineens een titel bij. Zo heet moeder vanaf nu óók oma, Betsy tante en… De hele familie moet hier wel even aan wennen.

De ‘kladjes’
Betsy, heeft naast haar werk waar ze veel plezier in heeft, nog een heimelijke hobby: schrijven. Dat doet ze op elk denkbaar papiertje wat in haar handen komt. Door haar werk hoort en ziet ze, vooral in deze oorlogsjaren, dingen die niet voor haar bestemd zijn. Soms weet Betsy niet wat ze hiermee aan moet. Dan schrijft ze het van zich af. Maar ook de grappige en leuke gebeurtenissen worden neergekrabbeld. Al die aantekeningen verdwijnen dan in een kistje dat verscholen onder haar bed staat. Zo ook het verhaal dat ze nu, met haar 17 jaren jong, tante is van Rikie.

‘Haute couture’ tijdens de oorlog
Het is zaterdag 25 maart, vandaag gaat Betsy van de gevonden parachutestof de jurk voor haar zus Corry maken, helemaal volgens de nieuwe mode. Over de stoelleuning hangt een oudere jurk voor de maat. De geknipte lappen stof legt ze op de keukentafel zo neer dat ze die aan elkaar kan rijgen. Betsy heeft er schik in. Maar ze moet wel haast maken want over 2 weken, om precies te zijn 9 april, is het al Pasen. Dan wil ze haar zus Corry laten pronken in haar nieuwe jurk.
Beloofd is beloofd! 

Foto